آشنایی با گیاه آپارتمانی شفلرا
آشنایی با گیاه آپارتمانی شفلرا
چهارشنبه، ۱۴ آبان ۱۴۰۴
مقدمه
شفلرا که با نام‌های «گیاه چتری» یا «درخت چتری» نیز شناخته می‌شود، از گیاهان آپارتمانی گرمسیری محبوب به شمار می‌آید. گونه‌ی بزرگ‌تر آن، شفلرا اکتینوفیلا (Schefflera actinophylla)، دارای برگ‌هایی سبز، براق و بیضی‌شکل است که به‌صورت آویزان از ساقه‌ی مرکزی قرار می‌گیرند و ظاهری شبیه چتر ایجاد می‌کنند. گونه‌ی کوچکتر، شفلرا آربوریکولا (Schefflera arboricola) یا همان شفلرای کوتوله، برگ‌های کوچکتر و درخشانی دارد که گاهی با لکه‌های کرمی‌رنگ تزیین شده‌اند. این گیاهان رشد آسانی دارند و در صورت مراقبت صحیح می‌توانند بیش از ۲۵ سال عمر کنند. هرچند در محیط‌های بسته به‌ندرت گل می‌دهند، اما در فضای باز ممکن است شکوفه بدهند. شفلرا در نور غیرمستقیم، خاک لومی غنی با زهکشی مناسب و در دمای بالاتر از ۱۵٫۵ درجه سانتی‌گراد بهترین رشد را دارد. تمام بخش‌های این گیاه برای انسان تا حدودی سمی و برای سگ و گربه به‌شدت خطرناک است.
مشخصات شفلرا
نام رایج | گیاه چتری، درخت چتری |
| Schefflera arboricola |
| Araliaceae |
نوع گیاه | درخت یا درختچه |
| در محیط داخلی ۱۲۰ تا ۱۸۰ سانتی‌متر |
| نور غیرمستقیم متوسط تا زیاد |
| لومی، مرطوب و با زهکشی مناسب |
| اسیدی |
| تابستان (در فضای باز) |
| آسیا، آفریقا، استرالیا و جزایر اقیانوس آرام |
سمیت | سمی برای انسان و حیوانات خانگی |
نکات نگهداری برای مبتدیان
محل قرارگیری: مکانی با نور غیرمستقیم روشن تا متوسط انتخاب کنید.
آبیاری: تنها زمانی که خاک خشک شد آبیاری کنید (معمولاً هفته‌ای یک‌بار).
خاک مناسب: خاک گلدان غنی، با زهکشی خوب و pH کمی اسیدی.
مراقبت از شفلرا
به نور روشن اما غیرمستقیم نیاز دارد. نور کم موجب رشد ضعیف و کشیده شدن ساقه‌ها می‌شود.
دمای مناسب برای رشد، بالاتر از ۱۵ درجه سانتی‌گراد است.
در فصل رشد، هفته‌ای دو بار از کود مایع مخصوص گیاهان آپارتمانی استفاده کنید.
تنها زمانی که خاک خشک است آبیاری انجام دهید تا از پوسیدگی ریشه جلوگیری شود.
شفلرا در رطوبت ۳۰٪ دوام می‌آورد، اما رطوبت حدود ۴۰٪ یا بیشتر را ترجیح می‌دهد.
شرایط کاشت
در محیط داخلی، گلدان را در کنار پنجره‌ای با نور غیرمستقیم قرار دهید؛ نور مستقیم خورشید می‌تواند باعث سوختگی برگ‌ها شود. خاک باید زهکشی مناسبی داشته باشد و آبیاری زمانی انجام شود که حدود ۲ تا ۳ سانتی‌متر از سطح خاک خشک شده باشد.
در فضای باز، بهترین زمان برای کاشت فصل بهار یا پاییز است، در مکانی با نور روشن ولی غیرمستقیم.
نور
شفلرا به نور روشن و فیلترشده نیاز دارد. در تابستان می‌توان گلدان را به فضای بیرون منتقل کرد، مشروط بر اینکه در معرض آفتاب مستقیم قرار نگیرد.
خاک
بهترین بستر برای این گیاه، خاک گلدانی غنی و سبک با زهکشی بالا است. خاک لومی شنی با pH کمی اسیدی برای رشد در فضای باز مناسب است. از خاک‌های سنگین یا غرق‌آب خودداری کنید.
آبیاری
در فصل رشد، آبیاری منظم و اسپری کردن برگ‌ها توصیه می‌شود. پیش از هر آبیاری، از خشک شدن سطح خاک اطمینان حاصل کنید. در زمستان میزان آبیاری را کاهش دهید. زرد شدن یا ریزش برگ‌ها نشانه‌ی آبیاری بیش از حد است.
دما و رطوبت
این گیاه به آب‌وهوای گرمسیری نیاز دارد و در دمای پایین‌تر از ۱۵ درجه سانتی‌گراد آسیب می‌بیند. از قرار دادن آن در مسیر جریان هوای سرد یا نزدیک به وسایل گرمایشی خشک خودداری کنید. در صورت ریزش برگ‌ها به دلیل سرما یا خشکی، انتقال گیاه به محیطی گرم‌تر و آبیاری مناسب می‌تواند موجب احیای آن شود.
کوددهی
در فصل رشد، دو بار در هفته از کود مایع مخصوص گیاهان آپارتمانی یا از کودهای پلت با رهایش تدریجی استفاده کنید. شفلرا برای رشد مطلوب به تغذیه‌ی منظم نیاز دارد.
آیا شفلرا برای شما مناسب است؟
این گیاه انتخابی عالی است اگر:
مکانی با نور غیرمستقیم روشن دارید،
می‌توانید هر ۱ تا ۲ هفته آبیاری منظم انجام دهید،
و حیوان خانگی در خانه نگهداری نمی‌کنید.
گونه‌های رایج شفلرا
شفلرا اکتینوفیلا (Schefflera actinophylla): گونه‌ای رایج با برگ‌های بیضی و براق که تا حدود ۲۵ سانتی‌متر رشد می‌کنند. در فضای باز تا ۱۵ متر و در محیط داخلی تا حدود ۴٫۵ متر ارتفاع دارد.
شفلرا آربوریکولا (Schefflera arboricola): گونه‌ای کوچکتر با برگ‌های ۲٫۵ تا ۵ سانتی‌متر که به‌صورت خوشه‌ای رشد می‌کنند. نوع ابلق آن دارای لکه‌های کرمی‌رنگ است و در محیط داخلی معمولاً تا ۱۸۰ سانتی‌متر ارتفاع دارد.
شفلرا آلپینا (Schefflera alpina): دارای برگ‌های براق و تیره با برگچه‌های نوک‌تیز است و می‌تواند تا ۱۸۰ سانتی‌متر ارتفاع رشد کند؛ معمولاً به‌صورت درختچه یا درخت کوچک پرورش داده می‌شود.
هرس شفلرا
گیاه شفلرای شما ممکن است گاهی به هرس نیاز داشته باشد، به‌ویژه اگر نور کافی دریافت نمی‌کند. شفلراهای ساقه‌دار را می‌توان هرس کرد تا گیاه ظاهری پرپشت‌تر و متراکم‌تر پیدا کند. هر شاخه‌ای را که بیش از اندازه رشد کرده یا حالت کشیده دارد، قطع کنید (می‌توان از این قلمه‌ها برای تکثیر استفاده کرد).
شفلرا پس از هرس به‌سرعت رشد مجدد می‌کند و نتیجه‌ی آن، گیاهی سرحال و پرپشت خواهد بود. برای انجام این کار، از قیچی یا هرس‌کن تیز و تمیز استفاده کنید تا از آسیب به ساقه جلوگیری شود.
تکثیر شفلرا
بهترین زمان برای تکثیر شفلرا فصل بهار است. این کار معمولاً از طریق قلمه‌ی ساقه انجام می‌شود.
برش ساقه: یک ساقه‌ی حدود ۱۵ سانتی‌متری را با زاویه‌ی ۴۵ درجه ببُرید.
حذف برگ‌های پایینی: برگ‌های قسمت پایین ساقه را جدا کرده و چهار تا پنج برگ در قسمت بالایی باقی بگذارید.
استفاده از هورمون ریشه‌زایی: انتهای قلمه را در پودر یا محلول هورمون ریشه‌زایی فرو ببرید.
کاشت در خاک: قلمه را در گلدانی حاوی خاک گلدان مرطوب و سبک قرار دهید.
پوشش با پلاستیک: برای حفظ رطوبت، روی گلدان را با یک کیسه‌ی پلاستیکی شفاف بپوشانید. اگر تماس مستقیم پلاستیک با گیاه زیاد است، می‌توانید از یک چوب یا پایه برای بالا نگه داشتن کیسه استفاده کنید.
تهویه: هر چند روز یک‌بار کیسه را به‌مدت حدود یک ساعت بردارید تا هوا در اطراف قلمه گردش داشته باشد.
نور: گلدان را در مکانی با نور روشن اما غیرمستقیم قرار دهید. پس از چند هفته، با کشیدن آرام قلمه بررسی کنید که آیا ریشه تشکیل شده است یا خیر. در صورت ریشه‌دار شدن، کیسه‌ی پلاستیکی را بردارید و گیاه را مانند یک شفلرای جوان نگهداری کنید.
گلدان‌گذاری و تعویض گلدان شفلرا
گیاه شفلرا را هر سال یا در صورت نیاز با خاک تازه و گلدانی بزرگ‌تر تعویض کنید، به‌ویژه زمانی که ریشه‌ها از گلدان فعلی بیرون زده‌اند. تعویض گلدان منظم رشد گیاه را تحریک می‌کند، اما اگر بخواهید سرعت رشد آن را کاهش دهید، می‌توانید فاصله‌ی بین تعویض‌ها را طولانی‌تر کنید.
برای تعویض گلدان:
یک روز پیش از جابه‌جایی، گیاه را آبیاری کنید تا خاک و ریشه‌ها نرم شوند.
گیاه را به‌آرامی از گلدان خارج کرده و ریشه‌ها را کمی از هم باز کنید.
گلدانی با قطر حدود ۲ تا ۵ سانتی‌متر بزرگ‌تر از گلدان قبلی انتخاب کنید.
گلدان جدید باید دارای سوراخ‌های کافی برای زهکشی باشد و با خاک گلدان سبک و دارای پیت‌ماس و پرلیت پر شود.
زمستان‌گذرانی
شفلرا در محیط داخلی می‌تواند زمستان را به‌خوبی پشت سر بگذارد. در این فصل، فواصل بین آبیاری‌ها را افزایش دهید و از قرار گرفتن گیاه در معرض هوای خشک، جریان هوای سرد یا نزدیکی وسایل گرمایشی خودداری کنید.
شفلرا در مناطق مقاومتی ۱۰ تا ۱۲ USDA قابل نگهداری در فضای باز است. در نواحی سردتر، پیش از کاهش دما، باید گیاه را به داخل خانه منتقل کرد.
آفات و بیماری‌های رایج
شفلرا ممکن است در معرض چند نوع آفت و بیماری قارچی قرار گیرد، از جمله:
لکه‌برگ باکتریایی و لکه‌برگ آلترناریا: این بیماری‌ها معمولاً در اثر آبیاری از بالا یا خیس ماندن برگ‌ها به‌وجود می‌آیند. برای پیشگیری، از آبیاری شبانه خودداری کرده و در صورت تداوم بیماری از قارچ‌کش مسی استفاده کنید.
شته‌ها: موجب چسبناک شدن سطح برگ و رشد کپک دوده‌ای می‌شوند. برای کنترل، از اسپری صابون حشره‌کش استفاده کنید.
شپشک آردآلود، کنه‌ی عنکبوتی و حشرات فلس‌دار: در فضای باز شایع‌تر هستند. نشانه‌های آن‌ها شامل وجود تار عنکبوت، توده‌های سفید و پنبه‌ای یا حشرات ریز در زیر برگ‌هاست. در صورت مشاهده، با محلول‌های ایمن گیاهی گیاه را پاک‌سازی کنید.
مشکلات رایج شفلرا
ریزش برگ‌ها
ریزش برگ معمولاً نشانه‌ی استرس گیاه است که ممکن است بر اثر تغییر ناگهانی در نور، دما، جریان هوا یا میزان آبیاری رخ دهد.
بررسی کنید که خاک مرطوب اما نه خیس باشد، نور غیرمستقیم کافی وجود داشته باشد و دما همواره بالاتر از ۱۵ درجه سانتی‌گراد باقی بماند. دمای ایده‌آل برای رشد شفلرا بین ۱۸ تا ۳۲ درجه سانتی‌گراد است.
زرد شدن برگ‌ها
آبیاری بیش از حد، اصلی‌ترین دلیل زرد شدن برگ‌هاست. آبیاری را کاهش دهید و در صورت ادامه‌ی مشکل، گیاه را به مکانی روشن‌تر منتقل کنید.
لکه‌های قهوه‌ای روی برگ‌ها
آبیاری کم می‌تواند باعث ایجاد لکه‌های خشک قهوه‌ای روی برگ‌ها شود. در فصل رشد، آبیاری منظم انجام دهید. از سوی دیگر، آبیاری بیش از حد نیز ممکن است موجب پوسیدگی ریشه و بروز لکه‌های تیره و نرم روی برگ‌ها شود. بهترین روش این است که گیاه را عمیقاً آبیاری کنید و سپس اجازه دهید خاک پیش از آبیاری بعدی کاملاً خشک شود.
پرسش‌های متداول
آیا می‌توان شفلرا را در فضای باز نگهداری کرد؟
بله، در ماه‌های گرم بهار، تابستان و پاییز می‌توان شفلرا را در فضای باز نگهداری کرد، به شرطی که دما بالاتر از ۱۸ درجه سانتی‌گراد باشد و گلدان دارای زهکشی مناسب باشد. گیاه نباید در معرض نور مستقیم خورشید قرار گیرد.
آیا باید برگ‌های شفلرا را غبارپاشی کرد؟
خیر. غبارپاشی تأثیر قابل‌توجهی بر افزایش رطوبت ندارد. در صورت خشک بودن هوای منزل، از مرطوب‌کننده‌ی برقی استفاده کنید تا رطوبت واقعی در محیط افزایش یابد.
عمر شفلرا چقدر است؟
در شرایط ایده‌آل، شفلرا در محیط داخلی می‌تواند ۲۰ تا ۲۵ سال عمر کند و در صورت مراقبت مناسب حتی بیش از این نیز زنده بماند، هرچند ممکن است پس از این مدت ظاهر جوان و شاداب خود را از دست بدهد.
منبع: https://www.thespruce.com/
ترجمه شده توسط تیم تخصصی فروشگاه گل و گیاه هلسا
(استفاده از متن ترجمه شده با ذکر نام فروشگاه گل و گیاه هلسا، بلامانع است.)